İnşaat Yapı Ruhsatlarında ve Diğer Yapı İşlerinde Zorunlu Olarak Bulundurulması Gerekli Olan Şantiye Şeflerinin Sigortalılık Durumu!
3194 sayılı İmar Kanunu ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile bu kanunlarda belirtilen istisnalar haricinde yapıların, mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesapların hazırlanması ve bunların uygulanması işlemlerinin mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamları tarafından yapılması zorunluluğu bulunmaktadır.
Yapı ruhsatına tabi tüm yapılarda mimar veya mühendis diplomasına sahip şantiye şefi bulundurulması zorunlu olup, şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonun sağlanması, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbirin alınması, uygulaması ve uygulatılması ile sorumludur. Şantiye şefinin yapım işindeki görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile sona ermektedir.
Bu bağlamdaişverenlerimiz yapı ruhsatında zorunlu olarak bulundurması gereken şantiye şeflerinin sigortalı olup olmamaları konusunda tereddütler yaşamakta ve sigortalı olması gereken şantiye şeflerinin sigortalı gösterilmemesi halinde sonradan idari para cezaları yaptırımı ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Yapı ruhsatlarına mimar veya mühendis diplomasına sahip şantiye şefi bulundurulması zorunlu olan yapı işlerinde şantiye şeflerinin5510 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı;
a) Şantiye şefliğinin 5510 Sayılı Kanunu 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentlerine göre yaniTicarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ve Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarından dolayı (bağ-kur) sigortalılığı bulunan mimar ve mühendislere yaptırılması halinde, bu kimselerin ve söz konusu birden fazla yapı müteahhidi ile çalışmaları halinde ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) (ssk) bendine göre sigortalı olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
b) Şantiye şefinin 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentlerine tabi sigortalılığının (bağ-kur) bulunmaması halinde, yapı müteahhidinin yanında 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (ssk) sigortalı sayılması,
c) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentleri kapsamında sigortalılığı (bağ-kur) bulunmayan şantiye şefinin aynı anda birden fazla yapı müteahhidi ile hizmet sözleşmesi imzalaması halinde her bir işyerinde çalıştığı süre kadar (inşaatın fiilen başlangıç ve bitiş tarihleri esas alınarak) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (ssk) sigortalı sayılması,
d) Yapı müteahhidinin mühendis veya mimar olması halinde şantiye şefi bulundurulması şartı aranmadığından yapı müteahhidinin yani kendisinin üstlenmiş olduğu yapım işi nedeniyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaması,
e) Yapı müteahhidine bağlı devamlı müteahhitlik işyerinden hizmet akdine tabi çalışması halinde bu müteahhidin yapım işini aldığı her bir inşaat işinden dolayı ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması zorunluluğunun aranmaması gerekmektedir.
5510 sayılı Kanun uyarınca sigortalı olması gereken şantiye şeflerinin yapım işindeki görevisüresince işverenlerce yasal sürede sigortalı işe giriş bildirgeleri ve kazançlarını ihtiva eden aylık prim ve hizmet belgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna kanunda öngörülen yasal süresi içerisinde vermeleri gerekmektedir.
Öngörülen sürede belgelerin belirtilen verilmemesi ve gerekli olan bildirimlerin yapılmaması halinde, belgelerin her biri için asıl veya ek belge mahiyetine göre asgari ücretin 1/5’i veya 1/8’i tutarında idari para cezası uygulanması, ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi bir asgari ücret, işten çıkış bildirgesi için asgari ücretin 1/10’u,belgelerin SGK’ca resen düzenlenmesi halinde ise her bir aylık prim ve hizmet belgesi ile sigortalı işe giriş bildirgesi için iki asgari ücret, işten çıkış bildirgesi için asgari ücretin 1/10’u,tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Fahri Toprak VARGÜN
fahritoprakvargun@gmail.com
