Yıllık enflasyon çift haneye yaklaştı. Nisan ayında yıllık enflasyonun çift haneyeulaştığı ve geçtiği bölgeler de var. Söz gelimi Balıkesir ve Çanakkale’de TÜFE yüzde 10.56olmuş.Enflasyon sorununu çözmek için doğru tespit yapmak zorundayız.
Yüzde on dolayındaki birenflasyon oranı gerek istikrar sorunu açısından yüksek bir orandır.Kaldı ki 2014 yılı için gelişmekte olan ülkeler ortalaması olarak enflasyon tahmini de yüzde 6dolayındadır.2004 yılında gerçekleşen enflasyon oranı yüzde 9.30 iken, on yıl sonra 2014 nisan ayında yüzde9.38 olması, kronik bir yapının oluştuğunu gösteriyor.
MB, 2014 yılı enflasyon tahminini artırdı. Yüzde 5’ten yüzde 6.7’ye yükseltti. Bugüne kadar MBenflasyon hedefi yalnızca 2010 yılında tuttu. O da kriz sonrası yıl olduğu için enflasyonun düşükkalması ile gerçekleşti. Bu sene de tutma olasılığı düşüktür. Enflasyonun geride kalan aylarda düşme olasılığını artıran nedenlerin başında kur artışlarınındurması geliyor. Nisan ayında, Yurt İçi Üretici Fiyatları sıfıra yakın, yüzde 0.09 arttı...
Bu demektirki kur artışının üretim maliyetleri üzerinde yarattığı maliyet artışları perakendeye yansıdı. Bundansonra kur artışı beklenmiyor. Bu açıdan maliyet artışlarının perakendeye yansıması ve TÜFE’yiartırma etkisi devam etmeyecek.
İkincisi, maliyet artışları olsa bile bu artışların TÜFE’ye yansıması toplam talepte daralmanedeniyle zor olacaktır.
Yine, bu sene beklenen büyüme oranı yüzde 2.3 ile yüzde 2.8 arasında tahmin ediliyor.Ekonomide durgunluğun ortaya çıkmış olması da, enflasyonun düşmesi yönünde etki yapacaktır.
Bunlara karşılık, enflasyonun kronik yapı kazanmış olması, yapısal sorunlardan ileri geliyor. Buyapısal sorunlar kamu harcamalarında etkinliğin düşük olması (kamuda ihale sorunu, merkezidevlet ve mahalli idareler arasında hizmet çakışması gibi) ve piyasa rekabet şartlarında sorunlarolması (oligopol yapılar ve monopolleşme olması gibi) yapısal sorunlar devam ederse, enflasyonda devam eder.
Bu sene tarım sektöründe düşük verimlilik de gıda fiyatlarının artmasına ve TÜFE’nin artmasınaetki yapacak sorundur.
esfender@esfenderkorkmaz.com
PROF. DR ESFENDER KORKMAZ
